Bu kavramı bilenleriniz vardır mutlaka. Şu sıralar mültecilik tartışmaları ile beraber bütün dünya da göç konusu, gelecek yılların en tartışmalı konuları arasında yer alıyor. Ülkemizde bu tartışmalar, Suriye'li ve Afgan göçmenler üzerinde yürütülürken Avrupa'ya ekonomik göç daha büyük bir konu olarak duruyor. Uluslararası kurumlar gelecek 15-20 yıl içinde yaklaşık 250-300 milyon insanın ekonomik şartlardan kaynaklı ( geçinmek zorunluluğundan), kuraklık ve kıtlık nedeniyle kitlesel göçler olacağından söz ediyorlar. Bu durumu önlemek amaçlı şimdiden başını Birleşik Krallığın çektiği ülkeler göçmenler konusunda çok katı yasalar çıkartmaya başladı. Haymatlos; hukuksal açıdan vatanı olmayan ve hiçbir ülkenin vatandaşı olmayan kişileri ifade eden bir kavramdır. Herhangi bir devlete uyrukluk bağıyla bağlı olmayan ve vatansız statüsüne sahip kişiler yasal açıdan haymatlos olarak tanımlanır. Uluslararası hukuk çerçevesi içerisinde bu kavram; vatandaşlık bağını kaybedenler, tekrar kazanamayacak olanlar ve bir yenisini alamayacak kişileri niteler.  Kavramın hukuksal terimlere boğulmadan açıklanması zorluklar içerse de, Paris Bildirgesiyle başlayan süreç, Cenevre Sözleşmesiyle daha belirgin tanımlamaları içermiştir. Tabi burada karıştırılmaması gereken kavramlar da var. İltica, göç, mültecilik, geçici sığınma… gibi kavramlarla karıştırılmasın. Savaşlar, ülkelerin bölünmesi, siyasi nedenler gibi etkenler vatansız kalmaya neden olan sorunların başında gelir. Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (BMMYK) dünya çapında hiçbir ülkenin vatandaşı olmadıkları gerekçesiyle temel insan haklarından mahrum bırakılan ve büyük bölümünü azınlıkların oluşturduğu 3 milyondan fazla 'vatansız' bulunduğunu raporlamıştır. Bazı kaynaklar ise bu sayının 10 milyon civarında olduğunu belirtiyor. Rapora göre dünyadaki en büyük 'vatansız' azınlık grubunu, nüfusunun büyük bölümü Budistlerden oluşan Mynanmar'da yaşayan Müslüman Rohingya'lar oluşturuyor. Bu sayı yaklaşık olarak 600 bin civarında. Rapora göre diğer vatansız grupların başında nesillerdir aynı topraklarda yaşayan Suriyeli Kürtler, Madagaskarlı Karanalar, Makedonyalı Romanlar ve Kenyalı Pembalar geliyor. Tayland, Orta Asya, Rusya, Batı Afrika gibi bölgelerde haymatloslar konusunda rapora girmiş ülkeler olarak sıralanıyor. Ülkemiz için Göç İdaresi ve TÜİK verilerini incelediğimde Haymatlos verilerine ulaşamadım. 2016 verilerine göre 24 bin 545 kişinin kendi isteğiyle Vatandaşlıktan çıkıp, başka ülkenin vatandaşlığına geçtiği bilgisine ulaşabildim. Vatansızlık zor bir kavram olarak durmakla beraber, hepinizin tanıdığı EİNSTEİN (Ömrünün 5 yılını), MARX (Hayatı Boyunca), NİETZSCHE (Hayatının 31 yılını) en bilinen haymatloslar olarak geçirdiler. Bu insanların vatansız olduklarını düşününce, insan kendini farklı duygular içinde bulabilir. Bir vatana yurttaşlık bağı ile bağlı olmak, uyruğunuzda bir ülkenin isminin yazılı olması ile dünya yurttaşlığı kavramı önümüzdeki yıllarda tartışılacak kavramlar arasında olacağa benziyor.