(ANKARA) - Dünya Meteoroloji Örgütü (WMO), küresel sıcaklıkların gelecek beş yıl içinde yüzde 80 olasılıkla rekor kıracağını bildirdi. Meteoroloji uzmanları da 2025'in "kayıtlara geçen en sıcak üç yıldan biri olacağını" belirtti.
WMO'nun raporunda, gelecek beş yılın en az birinde yüzde 80 olasılıkla sıcaklık rekoru kırılacağı ifade edildi.
Bu durumun aşırı kuraklık, sel ve orman yangınları riskini arttıracağı belirtilen raporda, verilerin dünyanın 2030'dan önce sanayi öncesi döneme kıyasla, 2 santigrat derece daha yüksek sıcaklıkta bir yıl geçirme olasılığının düşük olduğunu gösteriyor. Bu olasılık, bilim insanları tarafından “şok edici” olarak nitelendiriliyor.
Dünyanın ne kadar hızlı ısındığının altını çizen son güncelleme, aralarında İngiltere Met Ofisi, Barselona Süper Bilgisayar Merkezi, Kanada İklim Modelleme ve Analiz Merkezi ve Alman Meteoroloji Enstitüsü'nün de bulunduğu 15 farklı enstitüden 220 topluluk üyesi tarafından derlendi.
Bugüne kadar ölçülen en sıcak 10 yılın ardından gelen son orta vadeli küresel iklim güncellemesi raporunda petrol, gaz, kömür ve ağaç yakma pratiklerinin bırakılmadığı takdirde insan sağlığın, ulusal ekonomilere ve doğaya yönelik tehditlerin artacağına da dikkati çekildi.
Adam Scaife: “2 santigrat derecenin makul olması şok edici”
Verilerin derlenmesinde öncü rol oynayan Met Office'ten Adam Scaife, “2 santigrat derecenin makul olması şok edici. Önümüzdeki beş yıl içinde sadece yüzde 1 olarak ortaya çıktı ancak iklim ısındıkça olasılık da artacak” dedi.
2024 en sıcak yıl olarak kaydedilmişti
Raporda ayrıca, 2020'de yüzde 40 olan "1,5 santigrat derecenin, gelecek beş yılın en az birinde aşılma olasılığı"nın, yüzde 86'ya yükseldiği bildirildi. Bu eşik, 2024'te ilk kez yıllık bazda aşıldı. 2014'ten önce yapılan beş yıllık tahminlerin hiçbirinde bu olasılık öngörülmüyordu. Buna göre geçen yıl, 175 yıllık gözlemsel kayıtlar arasında en sıcak yıl olarak kayıtlara geçti.
Leon Hermanson:” 2025 kayıtlara geçen en sıcak üç yıldan biri olacak”
Raporun hazırlanmasına öncülük eden Met Office'ten Leon Hermanson, 2025'in "kayıtlara geçen en sıcak üç yıldan biri olacağını" söyledi. WMO İklim Hizmetleri Direktörü Chris Hewitt de bu durumu insan sağlığı için “endişe verici bir tablo” tanımladı. Bununla birlikte fosil yakıt emisyonlarının azaltılması halinde ısınmayı sınırlandırmak için hala çok geç olmadığını dile getiren Hewitt, “İklim konusunda harekete geçmeliyiz; 1,5 santigrat derece kaçınılmaz değil” dedi.
Küresel sıcaklıkların 2030'dan önce 2 santigrat derece düşme olasılığının yüzde 1 olduğu belirtilirken; uzmanlar, bunun gerçekleşmesi için El Niño-Güney Salınımı ve pozitif Arktik Salınım gibi birden fazla ısıcaklık faktörünün bir araya gelmesi gerektiğine dikkati çekti. Bu nedenle, sıcaklıkların 2 santigrat derece ve altına düşmesinin beş yıllık bir zaman diliminde imkansız olduğu düşünülüyor.
Sıcaklıkların düşmeyecek olması ülkeleri de eşit olarak etkilemeyecek
Öte yandan, sıcaklıkların gelecek 5 içinde düşmemesinin küresel etkilerinin de eşit olmayacağı öngörülüyor. Buna göre, Kuzey Kutbu'nda kışların küresel ortalamadan 3,5 kat daha hızlı ısınacağı tahmin edilirken; bunun nedeninin, kısmen deniz buzunun erimesi, yani karın yüzeyde güneş ısısını uzaya geri yansıtacak bir tabaka oluşturmak yerine doğrudan okyanusa düşmesi olarak belirtiliyor. Ayrıca, Amazon yağmur ormanlarının daha fazla kuraklık yaşayacağı, Güney Asya, Sahel ve İngiltere dahil Kuzey Avrupa'da ise daha fazla yağmur görüleceği bekleniyor.
