(İSTANBUL) - Kadıköy Belediyesi, yıkım sürecindeki binaların mozaik ve rölyef gibi mimari süslemelerini yeni yapılarla birlikte yaşatıyor.
Kadıköy’de yenilenecek binaların cephelerinde veya iç mekanlarında bulunan sanatsal nitelikli mimari öğeler artık yıkımla birlikte kaybolmuyor. Kadıköy Belediyesi, geçen yıl aldığı kararla mozaik, rölyef ve duvar resimleri gibi kültürel değer taşıyan süsleme öğelerini yerinde koruma uygulamasını hayata geçirdi.
“İlk uygulama Suadiye’de”
Bu kararın ilk örneği, Suadiye Mahallesi’ndeki İzmir Apartmanı’nda görüldü. Apartmanın dış cephesindeki mozaik, yıkımın ardından korunarak yeni yapılan apartmanın bahçesine yerleştirildi.
Kadıköy Belediyesi Koruma Uygulama ve Denetim Bürosu’ndan Uzman Sanat Tarihçisi Billur Mine Kantar, 1950-1990 yılları arasında inşa edilen yapı stokunun çok sayıda mozaik ve dekoratif öğeye ev sahipliği yaptığını belirterek şunları söyledi:
“Bu yapı stokunda en çok izlediğimiz süsleme öğeleri; mozaikler, boyama öğeler veya rölyefler. Ancak kentsel dönüşümle birlikte bu eserler gözümüzün önünde yok oluyordu. 2020’den itibaren kişisel çabalarla korumaya başladık. 2024 yılında aldığımız meclis kararıyla da zorunlu hale getirdik. İzmir Apartmanı bu uygulamanın ilk örneği oldu.”
“Koruma bilinci gelişti”
Kantar, zamanla mülk sahipleri ve müteahhitlerin de bu çalışmaya destek vermeye başladığını ifade etti:
“Önceleri bir engel gibi görülen bu uygulama, bugün yurttaşların da talebiyle gelişti. İnsanlar eski binalarındaki bir sanatsal izi, yeni yaşam alanlarına taşımak istiyor. Sosyal medyada ve akademik çevrelerde oluşan baskı da bu bilinci büyüttü.”
Kadıköy Belediyesi, riskli yapı olsun ya da olmasın ilçedeki tüm süsleme öğelerini kayıt altına alıyor. Yıkım öncesinde belediye ekipleri sahada tespit yapıyor ve söküm işlemini denetliyor. Korunan parçalar, yeni bina tamamlanana kadar güvenli bir depoda tutuluyor. Ardından ya aynı parselde ya da uygun sergileme alanlarında yeniden yerleştiriliyor.
“Kadıköy sokaklarında ünlü sanatçıların imzası”
Kantar, Kadıköy’ün sanatsal mirasına dikkati çekerek şu değerlendirmeyi yaptı:
“İlgi Adalan, Bedri Rahmi Eyüboğlu, Cevdet Altuğ gibi sanatçıların eserleri Kadıköy sokaklarında yer alıyor. Bu süslemelerin korunarak kent belleğinde yaşatılması çok önemli. Uygulamamız, diğer kentler için de örnek bir koruma yaklaşımı olacaktır.”
