CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, 2020 yılından bu yana tarımsal faaliyetlerde kullanılan elektrik tarifelerinde yaşanan artışları ve bundan etkilenen üreticinin durumunu vurguladı. "Çiftçinin elektrik faturası 5 yılda 5 kat arttı" diyen Gürer; KDV'nin kaldırılması, sübvansiyon uygulanması gibi çözüm önerilerini de bildirdi.
CHP Niğde Milletvekili Ömer Fethi Gürer, tarımsal sulamada kullanılan elektrik tarifelerindeki beş yıllık artışa ve bundan etkilenen üreticiye dikkati çekti. Gürer, "Çiftçilerin bankalara olan kredi borçları 1 trilyon 30 milyar liraya ulaştı. Çiftçi ve üreticiler için en önemli gider kalemlerinden biri de sulama ücretleri. Çiftçinin her geçen gün artan girdi maliyetleri, sulama suyu için kullanılan elektriğe ödenen bedel ciddi oranda arttı. 2020 yılında bu yana geçen süreçte elektrik tarifelerine 22 kez zam yapıldı ve tarımsal faaliyetlerde kullanılan elektrik bedeli 5 kat arttı. Zirai don, dolu, kuraklık ve akaryakıta gelen zamlar derken elektrik faturalarında artış da üreticiyi, çiftçiyi çarptı” dedi.
"Elektrik maliyetleri tarımı tehdit ediyor"
Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’nun (EPDK) 2020 ve 2025 yıllarına ait tarımsal sulama elektrik tarifelerini karşılaştıran Gürer, son beş yılda tarımsal elektrik bedellerinin neredeyse 5 katına çıktığını belirtti:
“2020 yılında alçak gerilimden tek terimli tarifeyle sulama yapan çiftçi 1 kilovatsaat (kWh) elektrik için 66 kuruş öderken, 2025 yılı tarifesine göre aynı çiftçi 3 lira 49 kuruş ödemek zorunda. Bu tutara KDV ve diğer yansıtılan ücretler de dahil edilmemiştir. Orta gerilim kullanan üreticiler için de gece tarifesi 35 kuruştan 2 lira 3 kuruşa yükseldi."
Tarife artışlarının yalnızca enerji bedeliyle sınırlı olmadığını dağıtım bedellerinde de artış yaşandığını bildiren Gürer, "2020’de alçak gerilim kullanıcılarının ödediği dağıtım bedeli 18 kuruştu. 2025’te bu rakam 1 lira 54 kuruşa çıktı. Yani dağıtım bedelindeki artış bazı kademelerde 8 katı buldu. Bu çiftçiye yük, sofraya zam demektir" dedi.
"Ucuz denilen tarife bile artık el yakıyor"
Gürer, elektrik tarifelerinde “tek terimli” sistemin günün her saati için aynı fiyatı içerdiğini, “çok zamanlı” tarifelerde ise gündüz, puant (yoğun kullanım saati) ve geceye göre farklı fiyatlar uygulandığını kaydetti:
“Çiftçiye gece sulama öneriyorsunuz, ama 2020’de 38 kuruş olan gece tarifesi 2025’te 2 lira 20 kuruş olmuş. Ucuz denilen tarife bile artık el yakıyor. Gece sulaması da avantajlı olmaktan çıktı. Çiftçilerimiz sulama suyuna doğal yollarla yeryüzünde oluşturulan göletlerden, barajlardan yararlanarak sağlarken devlet su işleri eliyle sulamada ücretler çiftçilerimize yansıtılıyor."
"KDV kaldırılması için kanun teklifi"
Gürer, tarım maliyetlerine doğrudan yansıyan elektrik fiyatlarındaki artışa ilişkin çözüm önerilerini şöyle sıraladı:
"Tarımda kullanılan elektrikten KDV kaldırılması için hazırladığım kanun teklifini TBMM Başkanlığına sundum. Ayrıca dağıtım bedeli düşürülmeli ve sulama sezonlarında özel destek tarifeleri uygulanmalıdır. Elektrik fiyatları bu hızla artmaya devam ederse, çiftçinin üretim maliyetleri hızla artacak, bu durum da raftaki ürün fiyatlarına yansıyacak. Tarladaki kriz sofrayı etkiler.
Bölgelerde sulama suyu kooperatif, birlik ve kurumlar tarafından temin ve dağıtımı yapılıyor. 2023 yılında tarımsal sulama amaçlı kullanılan elektriğe yüzde 50 sübvansiyon sağlandı. Bu yıl yaşanan zirai don ve kuraklık nedeni ile kapsamı genişletilerek sübvansiyon uygulanması gerekiyor. Çiftçiye ek destek verilmesi şart olmuş durumda.
Afet belgelerinde üretici,çiftçi geliri bu yıl kalmadı ancak bahçeye bakım gerekli. Kuraklık ve dondan etkilenen bölgelerde su bedeli alınmamalı ve ilaç, gübre desteği de sağlanmalı, tarım mazotunda ÖTV ve KDV kaldırılmalı."
