TÜİK: En Yüksek Gelir Grubunun Toplam Gelirden Aldığı Pay Yüzde 48 Oldu

Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) verilerine göre, 2022 yılında en yüksek eş değer hane halkı kullanılabilir fert gelirine sahip yüzde 20’lik grubun toplam gelirden aldığı pay, bir önceki yıla göre 1,3 puan artarak yüzde 48’e yükseldi. En düşük gelire sahip yüzde 20’lik grubun aldığı pay ise 0,1 puan azalarak yüzde 6 oldu. TÜİK, 2022 yılına ilişkin gelir dağılımı istatistiklerini bugün yayınladı. Araştırma sonuçlarına göre; en yüksek eş değer hane halkı kullanılabilir fert gelirine sahip yüzde 20’lik grubun toplam gelirden aldığı pay, bir önceki yıla göre 1,3 puan artarak yüzde 48’e çıkarken, en düşük gelire sahip yüzde 20’lik grubun aldığı pay 0,1 puan azalarak yüzde 6 oldu. GİNİ KATSAYISI 0,415 OLARAK TAHMİN EDİLDİ Sıfıra yaklaştıkça gelir dağılımında eşitliği, bire yaklaştıkça gelir dağılımında bozulmayı ifade eden, gelir dağılımı eşitsizliği ölçütlerinden olan Gini katsayısı, bir önceki yıla göre 0,014 puan artış ile 0,415 olarak tahmin edildi. Tüm sosyal transferler hariç tutulduğunda Gini katsayısı 0,487, emekli ve dul yetim maaşı dahil diğer tüm sosyal transfer gelirleri hariç tutulduğunda ise 0,423 olarak hesaplandı. Toplumun en yüksek gelir elde eden yüzde 20’sinin elde ettiği payın en düşük gelir elde eden yüzde 20’sinin elde ettiği paya oranı şeklinde hesaplanan P80/ P20 oranı 7,6’dan 7,9’a, gelirden en fazla pay alan yüzde 10’unun elde ettiği gelirin en az pay alan yüzde 10’unun elde ettiği gelire oranı şeklinde hesaplanan P90/ P10 oranı da 13,7’den 14,2’ye yükseldi. YILLIK ORTALAMA HANE HALKI KULLANILABİLİR GELİRİ 98 BİN 416 TL OLDU Türkiye’de yıllık ortalama hane halkı kullanılabilir geliri yüzde 28,3 artarak 2022 yılı anket sonuçlarına göre 98 bin 416 lira (5 bin dolar) oldu. Türkiye’de yıllık ortalama eşdeğer hane halkı kullanılabilir fert geliri de bir önceki yıla göre yüzde 30,1 artarak 37 bin 400 liradan 48 bin 642 liraya yükseldi. Yıllık ortalama eşdeğer hane halkı kullanılabilir fert gelirlerinde en yüksek gelir, geçen yıla göre 13 bin 257 lira artarak 62 bin 554 lira ile tek kişilik hane halklarının oldu. Çekirdek aile bulunmayan birden fazla kişiden oluşan hane halklarının yıllık ortalama eşdeğer hane halkı kullanılabilir fert geliri 60 bin 696 lira iken tek çekirdek aileden oluşan hane halklarında bu değer 49 bin 902 lira olarak gerçekleşti. En düşük yıllık ortalama eşdeğer kullanılabilir hane halkı fert gelirine sahip hane halkı tipi ise 36 bin 210 lira ile en az bir çekirdek aile ve diğer kişilerden oluşan hane halkları oldu. ÜCRETLİLERİN GELİRDEN ALDIĞI PAY BİR ÖNCEKİ YILA GÖRE YÜZDE 0,9 PUAN AZALDI Toplam gelir içerisinde en yüksek payı, yüzde 46,2 ile bir önceki yıla göre 0,9 puan azalan maaş ve ücret geliri aldı. İkinci sırayı yüzde 21 ile önceki yıla göre 3,5 puan artan müteşebbis geliri alırken üçüncü sırayı yüzde 20,2 ile önceki yıla göre 3,7 puanlık azalış gösteren sosyal transfer geliri oluşturdu. Tarım gelirinin müteşebbis geliri içindeki payı yüzde 19,8 olurken, emekli ve dul- yetim aylıklarının sosyal transferler içindeki payı ise yüzde 89,8 olarak gerçekleşti. EN YÜKSEK YILLIK ORTALAMA ESAS İŞ GELİRİ 87 BİN 451 TL İLE YÜKSEKÖĞRETİM MEZUNLARININ OLDU Yıllık ortalama esas iş gelirleri sırasıyla yükseköğretim mezunlarında 87 bin 451 lira, lise ve dengi okul mezunlarında 62 bin 835 lira, lise altı eğitimlilerde 46 bin 916 lira, bir okul bitirmeyenlerde 34 bin 755 lira ve okur- yazar olmayan fertlerde 25 bin 406 lira olarak hesaplandı. Geçen yıla göre yıllık ortalama esas iş gelirinde en yüksek artış yüzde 34,1 ile bir okul bitirmeyen, en düşük artış ise yüzde 28,1 ile okur- yazar olmayan fertlerde oldu. EN DÜŞÜK YILLIK ORTALAMA GELİR 46 BİN 106 LİRA İLE TARIM SEKTÖRÜNDE Esas iş gelirleri sektörel ayrımda incelendiğinde; en yüksek yıllık ortalama gelirin 66 bin 72 lira ile hizmet sektöründe, en düşük yıllık ortalama gelirin ise 46 bin 106 lira ile tarım sektöründe olduğu görüldü. Bir önceki yıla göre; yıllık ortalama esas iş gelirinde en yüksek artış yüzde 41,3 ile tarım sektöründe gözlenirken, bunu yüzde 35,5 ile inşaat sektörü izledi. Diğer taraftan sanayi sektöründe yüzde 32,1, hizmet sektöründe ise yüzde 29,1 artış gözlendi. YILLIK GELİRİ EN YÜKSEK ARTAN KESİM, TOPLAM GELİRDEN DE EN YÜKSEK PAYI ALAN İŞVERENLERDE OLDU Yıllık ortalama esas iş gelirleri sırasıyla işverenlerde 220 bin 482 lira, kendi hesabına çalışanlarda 58 bin 697 lira, ücretli maaşlılarda 56 bin 899 lira ve yevmiyelilerde 25 bin 632 lira olarak hesaplandı. Geçen yıla göre en yüksek artış yüzde 61,8 ile işverenlerde, en düşük artış ise yüzde 21,5 ile ücretli maaşlılarda oldu. EN DÜŞÜK GELİR TRB2 (VAN, MUŞ, BİTLİS, HAKKARİ) BÖLGESİNDE GERÇEKLEŞTİ Araştırma sonuçlarına göre, Türkiye’de yıllık ortalama eşdeğer hane halkı kullanılabilir fert geliri 2022 yılında 48 bin 642 lira iken, İBBS 2. Düzey bölgeleri itibarıyla en yüksek olduğu bölge 69 bin 904 lira ile TR10 (İstanbul) bölgesi oldu. Bu bölgeyi, 59 bin 798 lira ile TR51 (Ankara) bölgesi ve 59 bin 272 lira ile TR31 (İzmir) bölgesi izledi. En düşük yıllık ortalama eşdeğer hane halkı kullanılabilir fert geliri ise 23 bin 63 lira ile TRB2 (Van, Muş, Bitlis, Hakkari) bölgesinde gerçekleşti. GELİR EŞİTSİZLİĞİ EN AZ TRB1 VE TR81 BÖLGELERİNDE OLDU P80/ P20 oranı Türkiye’de 7,9 iken, bu değerin en düşük olduğu İBBS 2. Düzey bölgeleri 4,5 ile TRB1 (Malatya, Elazığ, Bingöl, Tunceli) ve TR81 (Zonguldak, Karabük, Bartın) olurken bu bölgeleri 4,9 ile TR42 (Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova) bölgesi izledi. P80/ P20 oranının en yüksek olduğu İBBS 2. Düzey bölgeleri ise 8,1 ile TR10 (İstanbul), 7,9 ile TRA2 (Ağrı, Kars, Iğdır, Ardahan) ve 7,4 ile TR52 (Konya, Karaman) oldu. BİR ÖNCEKİ YILA GÖRE SON YÜZDE 10'LUK GRUPTA OLANLARIN YÜZDE 70,5'İ AYNI GELİR GRUBUNDA KALDI Eş değer hanehalkı kullanılabilir fert gelirine göre sıralı yüzde 10’luk gelir grupları itibarıyla fertlerin bir önceki yıla göre yüzdelik geçişleri incelendiğinde; bir önceki yılda birinci yüzde 10'luk grupta olan fertlerin 2022 yılında yüzde 55,4’ünün, son yüzde 10’luk grupta olan fertlerin ise yüzde 70,5’inin gelir grubu değişmedi. Ayrıca 2021 yılında birinci yüzde 10’luk grupta olan fertlerin yüzde 23,7’sinin 2022 yılında gelir grubu birden fazla yükseldi. Son yüzde 10’luk grupta olan fertlerin ise yüzde 8,3’ünün gelir grubu birden fazla düştü. BİR ÖNCEKİ YILDA İŞSİZ OLAN FERTLERİN YÜZDE 45,4'Ü 2022 YILINDA ÇALIŞMAYA BAŞLADI Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması panel veriden elde edilen sonuçlara göre 2021 yılında işsiz olan fertlerin yüzde 45,4’ü 2022 yılında çalışmaya başladı. Faaliyet durumu 2021 yılında çalışan olarak belirlenen fertlerin 2022 yılında yüzde 90,5’i çalışma hayatına devam etti. Bir önceki yıl işgücüne dahil olmayan fertlerin ise yüzde 11,4’ü işgücüne katıldı.