Barselona’dan bir ay önce yola çıkan Küresel Sumud Filosu, Gazze’ye insani yardım ulaştırmak isterken İsrail’in müdahalesine uğradı. 44 ülkeden 500 aktivistin yer aldığı filo Aşdod Limanı’na götürüldü.
Bir ay süren yolculuk Gazze açıklarında sona erdi
Gazze’ye insani yardım ulaştırmayı amaçlayan Küresel Sumud Filosu, 1 Eylül’de Barselona’dan başladığı yolculuğunu İsrail ordusunun müdahalesiyle tamamlamak zorunda kaldı. 50 küçük tekneden oluşan filoda iklim aktivisti Greta Thunberg, eski Barselona Belediye Başkanı Ada Colau, Nelson Mandela’nın torunu Mandla Mandela ve Türk aktivist Yasemin Acar gibi dikkat çeken isimler bulunuyordu.
Organizatörler, filonun taşıdığı gıda ve ilaç miktarının sembolik olduğunu, asıl amacın Gazze’de 23 aydır devam eden savaş ve kıtlığa dikkat çekmek olduğunu vurguladı. İsrail ise ablukayı “Hamas’a silah girişini engellemek için zorunlu” gerekçesiyle savunurken, aktivistlerin Hamas’la bağlantılı olduğu iddiasını ortaya attı. Filodakiler bu iddiaları kesin bir dille reddetti.
Yolculuk boyunca saldırılar ve tacizler yaşandı
Küresel Sumud Filosu’nun yolculuğu başından itibaren gergin geçti. Organizasyondan yapılan açıklamalara göre filo, üç kez insansız hava araçlarıyla hedef alındı.
-
8 ve 9 Eylül’de Tunus açıklarında iki saldırı gerçekleşti.
-
23 Eylül’de ise Yunanistan’ın güneyinde en ciddi saldırı yaşandı. Gece saatlerinde kimliği belirsiz dronlar ve iletişim kesici sistemlerle hedef alınan filonun en az 10 teknesine “tanımlanamayan kimyasal cisimler” atıldı. 13 patlama sesi rapor edildi.
Can kaybı yaşanmazken bazı tekneler hasar gördü, iletişim sistemlerinde ciddi sorunlar oluştu.
Avrupa’dan destek ve geri dönüş çağrısı
Yolculuğun bir başka önemli anı, İspanya ve İtalya donanmalarının kısa süreli eşlik etmesi oldu. Ancak her iki hükümet de 30 Eylül’de filoya “geri dönün” çağrısı yaptı. Aktivistler bu durumu eleştirerek, “Bizi tehlikeli bölgeye kadar koruyup sonra geri dönmeye zorluyorlar” açıklamasını yaptı.
İsrail ise Avrupa gemilerinin bölgede olmasından rahatsız olmadığını, “olası kurtarma operasyonları için bölgede bulunduklarını” savundu.
İsrail müdahalesi ve gözaltılar
Mısır açıklarında uluslararası sularda ilerleyen filoya, bu sabah İsrail ordusu müdahale etti. Aktivistler, Aşdod Limanı’na götürüldü. İlk bilgilere göre çoğunun sınır dışı edilerek Avrupa ülkelerine gönderilmesi bekleniyor.
Müdahalenin ardından:
-
BM İnsan Hakları Ofisi soruşturma çağrısı yaptı.
-
AB, güç kullanılmaması gerektiğini ve “uluslararası hukuk çerçevesinde seyrüsefer özgürlüğüne saygı gösterilmesini” vurguladı.
-
Türkiye, Yunanistan ve İspanya Dışişleri de benzer açıklamalar yaparak aktivistlerin derhal serbest bırakılması gerektiğini bildirdi.
Daha önce de benzer müdahaleler yaşanmıştı
İsrail daha önce de Gazze’ye yardım götürmek isteyen filolara müdahalelerde bulunmuştu.
-
2010’da Mavi Marmara gemisine düzenlenen operasyon, çok sayıda aktivistin yaralanmasına ve ölümlere yol açmış, Türkiye-İsrail ilişkilerinde gerilime neden olmuştu.
-
2025 Haziran’ında Madleen Gemisi İtalya’dan Gazze’ye gitmek isterken İsrail tarafından durdurulmuş, gemideki 12 kişi sınır dışı edilmişti.
Küresel Sumud Filosu’nun hedefi, bugüne kadar yapılan en büyük sivil deniz eylemiyle Gazze ablukasına dikkat çekmekti. Ancak yolculuk, İsrail müdahalesiyle sona erdi.