Engellilere Yönelik Ayrımcı İfadeler 72 Sayfalık Rapor Oldu

HDP Engelliler Komisyonu, “İçimizdeki Sağlamcı, Engellilere Yönelik Ayrımcı Tabirler Raporu”nu yayımladı. Raporda "Ayrımcı Tabirleri Tespit Etme Araştırması" başlıklı araştırmada engellilerin ayrıcı ifadeler sonrasında hissettikleri aktarıldı. Çanakkale’de yaşayan bir engelli yakını kardeşine bakan doktorun “Bu iyileşmez, düzelmez, bırakın kendi haline ölürse ölür kalırsa kalır” dediğini aktararak, “Bu cümleyi kuran bir doktordu, kardeşim için. Babam onu her doktora götürüp getirdiğinde bir yere bırakacak diye ölüp ölüp diriliyorduk. Şimdi kırk beş yaşında” doktorun sözlerinin kendileri için ne anlama geldiğini açıkladı. Ankara’da yaşayan engelli, “Kör, topal, çolak, çürük, sakat” ifadelerini duyunca hissettiklerini “Bu insanlar adına utanıyorum” diye aktardı. “OTUR BİR YERDE NEREYE BÖYLE GİDİYORSUN” İstanbul’da yaşayan engelli ise “Otur bir yerde nereye böyle gidiyorsun” sözünü kendisinde yarattığı etkiyle ilgili “Hayatını kimseye muhtaç olmadan idame ettirmeye çalışıyorsun. Ne hissedersin? Hayal Kırıklığı!” dedi. Ankara’da yaşayan başka bir engelli de “Engeline rağmen, özürlü, hepimiz engelli adayıyız, engelliler gününüz kutlu olsun” ifadesine tepki göstererek, “Üzülüyorum. Sinirleniyorum. O an dünyayı onların başına yıkasım geliyor” diye tepkisini dile getirdi. ERDOĞAN’IN “TOPAL ÖRDEK” SÖZÜ DE LİSTEDE Raporda atasözlerindeki ayrımcı ifadeler de anlatıldı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın CHP’nin Ankara ve İstanbul büyükşehir belediyelerini kazanmasının ardından kullandığı “Topal ördek” ifadesinin ayrımcılık içerdiği, şöyle açıklandı: “İktisatçıların ve siyasetçilerin sıkça kullandığı bir deyimdir. İktisatçılar arz ve talebi ördeğin iki ayağı kabul ederek iki ayak arasında ortaya çıkan uyumsuzluğu topal ördek diye isimlendirmektedir. Siyasetle ilişkili bir kullanımı ise kendisi bıraktığı ya da tekrar seçilmediği için görevini kısa süre sonra iade edecek siyasileri ifade ediyor. Uyumsuzluğun ve yetkisizliğin topal olma kimliğine yüklenmesi bu bireylere ilişkin düşük beklentiyi arttıran, negatif algıyı güçlendiren bir söylemdir.” “Sağlam kafa sağlam vücutta bulunur” sözünün ayrımcı olduğu belirtilen raporda, “Sağlam bedeni üstün gören yaklaşım, sağlamcılığın özüdür. Beden ve zihin arasında kurulan doğrusal ilişki, bedensel farklılıkları olan bireyleri değersiz ve işe yaramaz olarak damgalarken, ayrımcılığı da inşa eder” denildi. ENGELLİLERE FARKINDALIK İÇİN KULLANILAN ANCAK “AYRIMCI” SÖZLER “Engel bedende değil beyindedir” ifadesinin raporda “Engeli oluşturan unsurun, bedenimizin diğer işlevlerine atfedilmesi, hiç farkında olmadığımız farklı ayrımcılıklar yapmamıza neden olur” diye değerlendirildi. SİYASETTEKİ AYRIMCILIK Raporda, siyasette kullanılan ayrımcı sözler de şöyle sarılandı: “Devlet kör sağır dilsiz. Kör ve sağır iktidar. Politik körlük. İdeolojik körlük. Cüce adalet. Kötürüm toplum. Adaletin kör sağır olduğu ülke.” Rapora göre mevcut engellilik kültüründe engelli bireyler " Aciz’’, " Muhtaç’’ ve " Yük " olarak damgalayan ifadeler de “Engelleri sevgiyle aşıyoruz!”, “Engelliler fark edilmeyi bekler!”, “Engelli insanlar da bizim insanımızdır!”, “Engelliler sevgi ve şefkat ister!”, “Engelli kardeşlerimiz!” olarak sıralandı. Rapora göre engellilerle alay edilmemesi gerektiğini öğütleyen bazı ifadeler de ayrımcılığa yol açıyor. “Engelliler ile alay etmeyin bir gün siz de onlar gibi olabilirsiniz.”, “Ne oldum değil ne olacağım demeli.”, “Hepimiz bir engelli adayıyız.” ifadelerinin sakıncası raporda şöyle anlatıldı: “Engelliler ile alay edilmemesi ya da bu konuda farkındalık taşınması gerekliliği mesajı, bir gün sen de bu duruma düşebilirsin hatırlatması ile birlikte verilirken, bu söylem gerçekte tıbbi modelin kabulünün de ilanıdır.” İNANÇLARDAKİ AYRIMCI İFADELER İnançlardan yola çıkılarak kullanılan ifadelerin de ayrımcılık içerdiği kaydedilen raporda, “Bu da senin sınavın. Allah sabır versin. Allah kurtarsın. Rabbim şifasını versin” sözlerinin ayrımcılık içerdiği “Bu bakış açısının devamı olan bu tarz ifadeler ise engelliliğin bir cezalandırma biçimi olduğu görüşünü muhafaza eden kültürün taşıyıcısıdır” diye anlatıldı. EŞ BAŞKANLAR ÖNSÖZLERİNDE AYRIMCILIĞA DİKKAT ÇEKTİ HDP Eş Genel Başkanları Pervin Buldan ve Mithat Sancar rapora ortak yazdıkları önsözde, şunları belirtti: “Engelliler komisyonumuzun bu araştırmada hepimize yaptığı çağrı budur: Kurduğunuz cümleler yaralayıcı, ayrımcı ve sağlamcı ise bir yerde bir hak ihlali sizin sayenizde yeniden yaşanıyor olabilir.’ Bu adaletsizlik dilini terk etmeye, engellilere yönelik ayrımcı tabirleri kullanmamaya tüm kamuoyunu çağırıyoruz."