DİSK-AR’ın raporuna göre Türkiye’de geniş tanımlı işsiz sayısı 11 milyon 705 bine çıktı. Kadın işsizliği erkeklere göre 15 puan daha yüksek.
Geniş ve Dar Tanımlı İşsizlik Arasındaki Uçurum Derinleşiyor
Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Merkezi’nin (DİSK-AR) yayımladığı İşsizliğin Görünümü Raporu, işsizlikteki yapısal farkları bir kez daha gözler önüne serdi. Rapora göre, Türkiye’de dar tanımlı işsizlik oranı yüzde 8,6 olarak açıklanırken, geniş tanımlı işsizlik oranı yüzde 28,6’ya ulaştı.
TÜİK’in Eylül 2025 verilerine göre, mevsim etkisinden arındırılmış dar tanımlı işsiz sayısı 3 milyon 75 bin kişi olarak açıklandı. Ancak DİSK-AR’ın hesaplamalarına göre geniş tanımlı işsiz sayısı 11 milyon 705 bine yükseldi. Bu da dar ve geniş tanımlı işsizlik arasındaki farkın giderek büyüdüğünü gösteriyor.
DİSK-AR, geniş tanımlı işsizliğin içinde yer alan “ümitsiz işsizler”, “zamanla bağlı eksik istihdam” ve “iş aramayıp çalışmaya hazır olanlar”ın sayısındaki artışın dikkat çekici olduğunu belirtiyor.
“Dar Tanımlı İşsizlik Yetersiz Bir Gösterge”
Raporda, dar tanımlı işsizlik oranının düşük görünmesine rağmen, işgücü piyasalarının gerçek durumunu yansıtmadığı vurgulandı. DİSK-AR’ın değerlendirmesinde şu ifadelere yer verildi:
“Eylül 2024 ve Eylül 2025’te dar tanımlı işsizlik yüzde 8,6 olarak açıklansa da geniş tanımlı işsizlikte artış hızlanıyor. Eylül 2024’te yüzde 26,1 olan oran, bir yıl içinde 2,5 puan artarak yüzde 28,6’ya çıktı.”
Raporda, geniş tanımlı işsiz sayısının son bir yılda 1 milyon 255 bin kişi artarak 10 milyon 450 binden 11 milyon 705 bine ulaştığı bilgisi yer aldı. Ayrıca potansiyel işgücü sayısının da 4 milyon 256 binden 5 milyon 303 bine yükseldiği belirtildi. Bu durum, 5,3 milyon kişinin “çalışmak istemesine rağmen iş bulamadığını” gösteriyor.
Kadın İşsizliği Erkeklerden 15,6 Puan Daha Yüksek
DİSK-AR’ın raporu, kadın ve erkek işsizliği arasındaki farkın da büyüdüğünü ortaya koydu. TÜİK verilerine göre Eylül 2025 itibarıyla erkeklerde dar tanımlı işsizlik oranı yüzde 7,4 iken, kadınlarda bu oran yüzde 11,1’e çıktı.
Geniş tanımlı işsizlik oranı ise erkeklerde yüzde 22,7, kadınlarda yüzde 38,3 olarak hesaplandı. Böylece kadın ve erkek arasındaki fark 15,6 puana ulaştı. Uzmanlar, bu farkın temel nedeninin kadınların kayıt dışı ve güvencesiz işlerde yoğunlaşması ile bakım yükümlülükleri nedeniyle işgücü piyasasından çekilmesi olduğunu belirtiyor.
İşsizlik Ödeneği Erişimi Sınırlı: 2,6 Milyon Kişi Yoksun
Raporda dikkat çeken bir diğer başlık, işsizlik ödeneğinden yararlanamayanların oranı oldu. TÜİK’e göre Eylül 2025’te dar tanımlı işsiz sayısı 3 milyon 75 bin kişi olmasına rağmen, İŞKUR verileri bu dönemde yalnızca 485 bin 419 kişinin işsizlik ödeneği alabildiğini gösteriyor.
Bu tabloya göre, işsizlerin yalnızca yüzde 15,8’i işsizlik ödeneğinden yararlanabiliyor; yaklaşık 2,6 milyon kişi bu destekten mahrum kalıyor. DİSK-AR, işsizlik sigortası fonunun “amacı dışında kullanılmasının” bu durumu derinleştirdiğini vurguluyor.